Hàng Container Đổ Về Đường Sắt: Doanh Nghiệp Logistics Chuyển Hướng?
Nội Dung Chính
Ngành logistics Việt Nam đang chứng kiến sự thay đổi lớn. Container từng phụ thuộc chủ yếu vào đường biển và đường bộ, nay dần chuyển sang đường sắt. Vì sao doanh nghiệp logistics lại chuyển hướng? Liệu đây có phải giải pháp bền vững cho tương lai? Bài viết sẽ phân tích xu hướng này, mang đến cái nhìn rõ nét về tiềm năng và thách thức.
Đường sắt có lợi thế về chi phí so với đường bộ và đường biển. Một đoàn tàu chở được hàng trăm container, giảm giá thành vận chuyển mỗi đơn vị hàng hóa. Theo báo cáo, chi phí vận chuyển đường sắt thấp hơn 20-30% so với đường bộ trong các tuyến dài. Điều này đặc biệt hấp dẫn với doanh nghiệp xuất khẩu.
Cảng biển Việt Nam, như Cát Lái hay Hải Phòng, thường xuyên quá tải. Tình trạng ùn tắc làm tăng thời gian chờ và chi phí lưu kho. Đường sắt giúp giảm tải cho cảng, vận chuyển hàng nhanh chóng từ cảng đến nội địa. Ví dụ, tuyến đường sắt Bắc – Nam đang được nâng cấp để đáp ứng nhu cầu.
Chính phủ Việt Nam đẩy mạnh đầu tư vào hạ tầng đường sắt. Dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam, được Quốc hội thông qua, mở ra cơ hội cho logistics. Chính sách khuyến khích tư nhân đầu tư cũng tạo động lực cho doanh nghiệp chuyển hướng.
Đường sắt là phương thức vận chuyển thân thiện với môi trường. Một đoàn tàu thải khí CO2 ít hơn nhiều so với xe tải. Doanh nghiệp logistics, đặc biệt là các công ty quốc tế, đang ưu tiên các giải pháp xanh. Điều này phù hợp với cam kết giảm phát thải của Việt Nam.
Nhiều doanh nghiệp logistics lớn tại Việt Nam, như HNT Logistics hay Transimex, đã bắt đầu tích hợp đường sắt vào chuỗi cung ứng. HNT cung cấp dịch vụ vận chuyển đa phương thức, kết hợp đường sắt, đường bộ và đường biển. Transimex đầu tư mạnh vào logistics đa phương thức, tận dụng đường sắt để tối ưu chi phí.
Theo báo cáo, lượng hàng container vận chuyển bằng đường sắt tăng 20% trong năm 2024. Các tuyến như Hà Nội – Hải Phòng hay TP.HCM – Đà Nẵng ghi nhận sự tăng trưởng mạnh. Metro đô thị, như tuyến Cát Linh – Hà Đông, cũng hỗ trợ vận chuyển hàng hóa nhẹ.
Không chỉ các “ông lớn”, doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng có cơ hội. Đường sắt giúp họ cạnh tranh với chi phí thấp hơn. Tuy nhiên, họ cần đầu tư vào công nghệ và quy trình để tích hợp hiệu quả với đường sắt.
Công nghệ đang thay đổi cách vận chuyển hàng hóa. Hệ thống theo dõi container thời gian thực, quản lý bằng AI, và tự động hóa kho bãi giúp tăng hiệu quả. Doanh nghiệp logistics áp dụng công nghệ sẽ tận dụng tốt hơn lợi thế của đường sắt.
Dù có đầu tư, hạ tầng đường sắt Việt Nam vẫn lạc hậu so với đường bộ và đường biển. Nhiều tuyến đường sắt cũ, tốc độ thấp, không đáp ứng nhu cầu vận chuyển nhanh. Dự án nâng cấp đang triển khai, nhưng cần thời gian để hoàn thiện.
Vận chuyển đường sắt đòi hỏi phối hợp chặt chẽ giữa các bên: cảng biển, nhà ga, và công ty logistics. Quy trình này phức tạp hơn so với đường bộ. Doanh nghiệp cần đào tạo nhân sự và tối ưu hóa quy trình để tránh chậm trễ.
Đường biển vẫn chiếm ưu thế trong xuất khẩu quốc tế, đặc biệt với các tuyến đi Mỹ và châu Âu. Đường bộ linh hoạt hơn cho các lô hàng nhỏ. Đường sắt cần cải thiện tốc độ và tính linh hoạt để cạnh tranh.
Căng thẳng địa chính trị, như ở Biển Đông hay Trung Đông, ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng toàn cầu. Doanh nghiệp logistics cần linh hoạt, sẵn sàng chuyển đổi phương thức vận chuyển khi cần. Đường sắt có thể là giải pháp thay thế khi đường biển bị gián đoạn.
Dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam, với vốn đầu tư 67 tỷ USD, hứa hẹn thay đổi ngành logistics. Tuyến đường này sẽ kết nối các trung tâm kinh tế lớn, giảm thời gian vận chuyển. Doanh nghiệp logistics có thể tận dụng để mở rộng thị trường nội địa và quốc tế.
Việt Nam đang tăng cường kết nối logistics với ASEAN. Đường sắt có thể trở thành cầu nối vận chuyển hàng hóa sang Lào, Campuchia, và Trung Quốc. Các dịch vụ mới của Hai An Lines, như tuyến TP.HCM – Phnom Penh, là minh chứng cho xu hướng này.
Với áp lực từ quốc tế về giảm phát thải, đường sắt sẽ đóng vai trò quan trọng. Doanh nghiệp logistics đầu tư vào đường sắt không chỉ tiết kiệm chi phí mà còn nâng cao hình ảnh thương hiệu.
Sự tham gia của các tập đoàn như Vingroup và Thaco vào đường sắt mở ra cơ hội lớn. Đầu tư tư nhân sẽ giúp hiện đại hóa hạ tầng, nâng cao chất lượng dịch vụ logistics.
Đầu tư vào công nghệ: Áp dụng hệ thống quản lý logistics hiện đại, như IoT và blockchain, để theo dõi hàng hóa.
Hợp tác với nhà ga và cảng: Phối hợp chặt chẽ để tối ưu hóa quy trình giao nhận.
Đào tạo nhân sự: Trang bị kỹ năng cho nhân viên về vận chuyển đa phương thức.
Tận dụng chính sách: Theo dõi các ưu đãi từ chính phủ để giảm chi phí đầu tư.
Đa dạng hóa phương thức: Kết hợp đường sắt với đường biển và đường bộ để linh hoạt hơn.
Xu hướng chuyển dịch container sang đường sắt không chỉ là giải pháp tạm thời mà còn là chiến lược dài hạn. Với chi phí thấp, tính bền vững, và sự hỗ trợ từ chính phủ, đường sắt đang trở thành “con át chủ bài” cho doanh nghiệp logistics. Tuy nhiên, để thành công, doanh nghiệp cần vượt qua thách thức về hạ tầng và quy trình. Liệu bạn đã sẵn sàng đón đầu xu hướng này? Hãy bắt đầu từ hôm nay để không bỏ lỡ cơ hội!
Xem thêm:
Dịch vụ vận chuyển hàng hoá bằng đường sắt từ Quận Tân Bình đi Hà Nội